อรกฺขิเตเนว กาเยนาติอาทีสุ หตฺถปาเท กีฬาเปนฺโต คีวํ วิปริวตฺเตนฺโต กายํ น รกฺขติ นามฯ นานปฺปการํ ทุฏฺฐุลฺลํ กโรนฺโต วาจํ น รกฺขติ นามฯ กามวิตกฺกาทโย วิตกฺเกนฺโต จิตฺตํ น รกฺขติ นามฯ อนุปฏฺฐิตาย สติยาติ กายคตาย สติยา อนุปฏฺฐิตายฯ ราเคน อนุคโตติ ราเคน อนุปหโตฯ ราคปเรโตติ วา ราเคน ผุฏฺโฐ ผุฏฺฐวิเสน วิย สปฺเปนฯ

อนุทหนฏฺเฐนาติ อนุปายปฺปฏิปตฺติยาฯ สมฺปติ อายติญฺจ มหาภิตาปฏฺเฐนฯ อนวตฺถิตสภาวตาย อิตฺตรปจฺจุปฏฺฐานฏฺเฐนฯ มุหุตฺตรมณียตาย ตาวกาลิกฏฺเฐนฯ พฺยตฺเตหิ อภิภวนียตาย สพฺพงฺคปจฺจงฺคปลิภญฺชนฏฺเฐนฯ เฉทนเภทนาทิอธิกรณภาเวน อุคฺฆฏฺฏนสทิสตาย อธิกุฏฺฏนฏฺเฐนฯ อวเณ วณํ อุปฺปาเทตฺวา อนฺโต อนุปวิสนสภาวตาย วินิวิชฺฌนฏฺเฐนฯ ทิฏฺฐธมฺมิกสมฺปรายิก อนตฺถนิมิตฺตตาย สาสงฺกสปฺปฏิภยฏฺเฐนฯ

ทุติยโยธาชีวสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7-8. ปฐมอนาคตภยสุตฺตาทิวณฺณนา

[77-78] สตฺตเม วิเสสสฺส ปตฺติยา วิเสสสฺส ปาปุณนตฺถํฯ วีริยนฺติ ปธานวีริยํฯ ตํ ปน จงฺกมนวเสน กรเณ ‘‘กายิก’’นฺติปิ วตฺตพฺพตํ ลภตีติ อาห – ‘‘ทุวิธมฺปี’’ติฯ สตฺถกวาตาติ สนฺธิพนฺธนานิ กตฺตริยา ฉินฺทนฺตา วิย ปวตฺตวาตาฯ เตนาห – ‘‘สตฺถํ วิยา’’ติอาทิฯ กตกมฺเมหีติ กตโจรกมฺเมหิฯ เต กิร กตกมฺมา ยํ เนสํ เทวตํ อายาจิตฺวา กมฺมํ นิปฺผนฺนํ, ตสฺส อุปการตฺถาย มนุสฺเส มาเรตฺวา คลโลหิตานิ คณฺหนฺติฯ เต ‘‘อญฺเญสุ มนุสฺเสสุ มาริยมาเนสุ โกลาหลํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, ปพฺพชิตํ ปริเยสนฺโต นาม นตฺถี’’ติ มญฺญมานา ภิกฺขู คเหตฺวา มาเรนฺติฯ ตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํฯ อกตกมฺเมหีติ อฏวิโต คามํ อาคมนกาเล กมฺมนิปฺผตฺตตฺถํ ปุเรตรํ พลิกมฺมํ กาตุกาเมหิฯ เตเนวาห – ‘‘โจริกํ กตฺวา นิกฺขนฺตา กตกมฺมา นามา’’ติอาทิฯ อฏฺฐเม นตฺถิ วตฺตพฺพํฯ

ปฐมอนาคตภยสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. ตติยอนาคตภยสุตฺตวณฺณนา

[79] นวเม ปาฬิคมฺภีราติ (สํ. นิ. ฏี. 2.2.229) ปาฬิวเสน คมฺภีรา อคาธา ทุกฺโขคาหา สลฺลสุตฺตสทิสาฯ สลฺลสุตฺตญฺหิ (สุ. นิ. 579) ‘‘อนิมิตฺตมนญฺญาต’’นฺติอาทินา ปาฬิวเสน คมฺภีรํ, น อตฺถคมฺภีรํฯ ตถา หิ ตตฺถ ตา ตา คาถา ทุวิญฺเญยฺยรูปา ติฏฺฐนฺติฯ ทุวิญฺเญยฺยญฺหิ ญาเณน ทุกฺโขคาหนฺติ กตฺวา ‘‘คมฺภีร’’นฺติ วุจฺจติฯ ปุพฺพาปรํเปตฺถ กาสญฺจิ คาถานํ ทุวิญฺเญยฺยตาย ทุกฺโขคาหเมว, ตสฺมา ปาฬิวเสน คมฺภีรํฯ อตฺถคมฺภีราติ อตฺถวเสน คมฺภีรา มหาเวทลฺลสุตฺตสทิสา, มหาเวทลฺลสุตฺตสฺส (ม. นิ. 1.449 อาทโย) อตฺถวเสน คมฺภีรตา ปากฏาเยวฯ โลกํ อุตฺตรตีติ โลกุตฺตโร, โส อตฺถภูโต เอเตสํ อตฺถีติ โลกุตฺตราฯ เตนาห – ‘‘โลกุตฺตรธมฺมทีปกา’’ติฯ สุญฺญตาปฏิสํยุตฺตาติ สตฺตสุญฺญธมฺมปฺปกาสกา ฯ เตนาห ‘‘ขนฺธธาตุอายตนปจฺจยาการปฺปฏิสํยุตฺตา’’ติฯ อุคฺคเหตพฺพํ ปริยาปุณิตพฺพนฺติ จ ลิงฺควจนวิปลฺลาเสน วุตฺตนฺติ อาห ‘‘อุคฺคเหตพฺเพ เจว วฬญฺเชตพฺเพ จา’’ติฯ กวิโน กมฺมํ กวิตาฯ ยสฺส ปน ยํ กมฺมํ, ตํ เตน กตนฺติ วุจฺจตีติ อาห ‘‘กวิตาติ กวีหิ กตา’’ติฯ กาเวยฺยนฺติ กพฺยํ, กพฺยนฺติ จ กวินา วุตฺตนฺติ อตฺโถฯ เตนาห ‘‘ตสฺเสว เววจน’’นฺติฯ จิตฺตกฺขราติ จิตฺราการอกฺขราฯ อิตรํ ตสฺเสว เววจนํฯ สาสนโต พหิทฺธา ฐิตาติ น สาสนาวจราฯ พาหิรกสาวเกหีติ ‘‘พุทฺธา’’ติ อปฺปญฺญาตานํ เยสํ เกสญฺจิ สาวเกหิฯ สุสฺสูสิสฺสนฺตีติ อกฺขรจิตฺตตาย เจว สรสมฺปตฺติยา จ อตฺตมนา หุตฺวา สามเณรทหรภิกฺขุมาตุคามมหาคหปติกาทโย ‘‘เอส ธมฺมกถิโก’’ติ สนฺนิปติตฺวา โสตุกามา ภวิสฺสนฺติฯ

ตติยอนาคตภยสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ